Cheders in Bohorodczany, Lysiec, Solotvin, 1877 - letter
29834
Wysokie c.k.Namiestnictwo!
Wskutek wysokiego polecenia[?] z dnia 25 maja r.b. l. 23409 donoszę wysokiemu c.k. Namiestnictwu, że zaraz po otrzymaniu okólnika[?] z dnia 14. Stycznia 1877. l. 5766 poleciłem urzędom gminnym w miasteczkach Bohorodczany, Łysiec i Sołotwina, ażeby mi przedłożyły wykaz szkół pokątnych żydowskich tak zwanych Chajderów.
Po przedłozeniu rzeczowych wykazów które załączam zarządziłem zbadanie stanu tych szkół przez c.k. urzędnika i z ramienia mojego w tym roku wysłanego. Rezultat tego sprawdzenia jest na wykazach uwidoczniony. We wszystkich trzech miasteczkach znachodzi się 30..... szkółek żydowskich czyli Chajderów a mianowicie w Bohorodczanach ........10
W Łyścu ............. ...........7
W Sołotwinie .................13
Do chajderów tych uczęszcza wedle sporządzonych wykazów ...........................349
dzieci po większej częsci od czterech do dziewieciu lat wieku.
Nauczyciele, czyli tak zwani belferzy z wyjątkiem dwóch w miasteczku Lyścu, którzy wykazali się dekretami kwalifikacyjnymi od przełożonych
gminy wyznaniowej, nie mają ani dekretów kwalifikacyi ani też pozwolenia od władz szkolnych do udzielania nauki.
Po zrewidowaniu i dokładnem obejrzeniu izb szkolnych widizałem się spowodowanym[?] dziesięć chajderów mianowicie
W Bohorodczanach ...........................................1
W Łyścu ............................................................3
W Sołotwinie ......................................................6
Ze względów sanitarnych zamknąć zastawując[?] udzielającym naukę wolność tylko wtedy nauke udzielać jesli sie postarają o odpowiednie lokale i wykażą się z dekretami kwalifikacyjnymi od przełozonuch gminy wyznaniowej lub władzy szkolnej.
We wszystkich chajderach wykładają belferzy tylko talmud i nieco ale bardzo pobieżnie naukę jezyka hebrajskiego, w jednej tylko szkole w Bohorodczanach udziela belfer naukę czytania i pisania po polsku i po niemiecku nieposiada jednak do tego ani kwalifikacyi ani pozwolenia władzy szkolnej , a chociaz lokal wtej szkółce jest dogodny, suchy i w sprzęta szkolne zaopatrzony, zakazałem dalszego udzielania nauki wtej szkółce jako bez prawnie istniejącej.
Bohorodczany dnia 14. Czerwca 1877.